Eetproblemen

Het komt steeds vaker voor dat jongeren met eetstoornissen rondlopen, met name meisjes. Je kunt ze eigenlijk overal wel tegenkomen, alleen hoe herken je dit probleem? Hiernaast zijn de omstandigheden die dit probleem in de hand werken steeds meer aanwezig. Denk maar aan die modebladen, de druk van vrienden, en het schoonheidsideaal. Dit kunnen oorzaken zijn die kunnen leiden tot een eetstoornis, maar meestal is het onderliggende probleem dat je worstelt met een hoop nare ervaringen en niet een goed zelfbeeld hebt. Meestal uiten deze eetstoornissen in twee vormen: anorexia of boulimia.
Er kan over deze twee vormen een heel technisch verhaal verteld worden, maar om je een goed beeld te geven zal ik twee jongeren aan het woord laten die anoniem hier hun verhaal vertellen.

Anorexia

Hallo ik ben Peter, ik ben 24 jaar en heb anorexia. Wanneer ik 's morgens wakker word dan is de eerste gedachte die bij mij opkomt: "wat weeg ik en wat eet ik vandaag?". Gisteren heb ik slecht gegeten en daarom heb ik slecht geslapen. Ik ben daarom vroeg wakker geworden vandaag, maar om te voorkomen dat ik nu al iets ga eten ben ik nog een tijdje in bed blijven liggen. Ik ben mijn bed uitgekomen, ga naar de toilet en ga mijzelf wegen op een weegschaal. Afhankelijk van wat ik weeg kijk ik wat ik die ochtend zal eten. Vanmorgen zag ik dat ik 100 gram ben aangekomen en baal daar zo van. Ik kan wel door de grond zakken, wat een mislukkeling ben ik. Uit straf voor deze nederlaag dwing ik mijzelf om die ochtend het ontbijt maar over te slaan. Op dat moment besloot ik ook maar om het middageten over te slaan, dat gewicht moet morgen namelijk weer eraf. Op school aangekomen voel ik mij moe en slapjes. Ik kan mij niet concentreren op hetgeen wat de docent verteld. Mijn gedachte dwalen steeds af naar eten, naar die ochtend. Ik heb eigenlijk heel erg veel trek, maar ik houd mij groot en wil niet in mijn zwakte vervallen. Iedere keer wanneer ik opsta lijkt het net alsof ik sta te trillen op mijn benen. Eigenlijk wil ik het liefst gaan zitten en mijn ogen laten rusten, maar dat doe ik niet. Zitten is voor luie dikke mensen, en zo wil ik niet zijn. Eenmaal thuis gekomen in de keuken zie ik mijn moeder koken. Bij het zien wat zij klaarmaakt heb ik eigenlijk helemaal geen trek en van al dat vet wat zij gebruikt word ik eigenlijk al misselijk. Desondanks eet ik die avond braaf met mijn ouders mee aan tafel. Na het eten heb ik eigenlijk de neiging om alles weer uit te spugen, maar dat lukt mij niet. Wat ben ik toch een mislukkeling...

 

Dit verhaal van Peter geeft heel erg goed weer hoe iemand met anorexia heel erg bezig is met eten en gewicht. In principe zou je een eetstoornis zoals anorexia kunnen vergelijken met een verslaving. Mensen met anorexia zijn verslaafd aan afvallen. Wanneer iemand anorexia heeft dan is het doel lang niet altijd om mooi en slank te willen zijn. In veel gevallen is het een vlucht van het omgaan met nare gevoelens, negatief zelfbeeld, of bepaalde angsten. Wanneer je anorexia hebt dan richt je daar al je aandacht op, hierdoor heb je minder aandacht voor al die andere problemen.
Wanneer het dan lukt om af te vallen, dan voelt dit als een overwinning, het voelt dan goed. Het afvallen geeft dus een oppepper aan je eigenwaarde. Het probleem hiervan is dat je steeds met afvallen moet doorgaan wil jij je goed voelen. Door zoveel bezig te zijn met eten en gewicht, krijg je een gevoel van controle. Meestal is de angst om deze controle los te laten heel groot, daarom dat het soms jaren kan duren voordat iemand een stap hierin durft te nemen. Deze angst is heel groot, vooral omdat normaal eten vaak betekent dat je weer aankomt en hierdoor houd je dus die vicieuze cirkel in stand.

 

Boulimia

Ik ben ben Esther en ben eigenlijk heel normaal. Ik ben 20 jaar en wil graag in het basisonderwijs aan de slag en studeer daarom aan een pabo. Ik heb verschillende hobby's zoals winkelen, films kijken en op stap gaan met vriendinnen. De meeste mensen die mij kennen zouden niet denken dat ik een eetstoornis heb. Vaak denken anderen dat ik zelfverzekerd ben, stoer en ben slim. Toch voel ik mij heel erg onzeker over mijzelf. Ik ben niet heel erg lang en heb daarom hier en daar wat ronde vormen, maar ik ben niet echt dik. Toch zou ik heel graag willen afvallen, want dan zou ik er beter uitzien en krijg ik misschien extra aandacht van anderen. Vorig jaar was het uitgegaan met Frank. Ik hield heel veel van hem, maar hij maakte het spontaan uit en ik was daar heel erg van ontdaan. Mijn wereld stortte op dat moment in. In die tijd begon ik mijzelf ook te zien als lelijk en dik. Terwijl mijn gewicht helemaal niet slecht was, ik woog toen zo'n 50 kilo en was 165 lang. Door mijn verdriet ging ik meer eten, het bood mij op dat moment troost. Maar hoe meer ik at om niet te voelen, hoe meer ik nodig had. Deze eetbuien werden met de loop van tijd daarom ook steeds heviger. Ik merkte dat ik daarom steeds meer aankwam, terwijl ik eigenlijk het liefste wilde afvallen in plaats van aankomen. Dus daarom moest het eten er weer uit. Ik weet nog heel goed hoe ik voor het eerst met mijn hoofd boven de toilet hing. Ik raakte langzaam de controle kwijt, zo at ik alles wat in huis lag op. Ondertussen voelde ik mij thuis bij mijn ouders mij eenzaam en was ik continue aan het nadenken hoe ik het eten van die avond zou eten weer eruit zou gooien. Ik wou dat die eetbuien weg waren, dan zou alles beter zijn...

 

Dit verhaal laat ons heel goed zien hoe iemand met boulimia bezig is met eten. De jongere is steeds bezig met haar eetbuien en omdat zij niet wil aankomen moet ze de inname compenseren door over te geven. Door hier zo bezig mee te zijn raakt ze volledig de controle kwijt, ze weet niet hoe ze moet stoppen. Het eten geeft haar een tijdelijk goed gevoel, zodat ze niet meer nadenkt over de nare gevoelens. Maar uiteindelijk door dit eten voel je je schuldig. Op die manier beland je in een negatieve spiraal.

 

Oorzaken

Eetstoornissen kunnen verschillende oorzaken hebben:

 

Het schoonheidsideaal

Vroeger vond men mollige vrouwen mooi, tegenwoordig is dat heel anders. Het ideale vrouwenlichaam is tegenwoordig ultra slank. Denk maar aan al die fotomodellen en het schoonheidsideaal wat we zien bij bijvoorbeeld barbiepoppen. De laatste jaren is er rondom deze trend heel veel kritiek geweest. Tegelijk worden mensen steeds groter en steviger en is het daarom lastiger om zo slank te zijn. Daarom dat vooral meisjes en vrouwen proberen af te vallen. Na een tijd van lijnen en diëten stoppen veel mensen hiermee. Maar wanneer je zelfbeeld een deuk oploopt doordat je weer aankomt of aangekomen bent en je daarom niet meer zeker over jezelf bent dan is het vaak lastiger om dit lijn/dieetgedrag los te laten.

 

Controle

Jongeren die opgroeien in een gezin met een niet gelijke machtsverhouding. Bijvoorbeeld doordat ze een dominante en strenge vader of moeder hebben, die hebben meer kans om een eetstoornis te ontwikkelen. Het geeft het namelijke een gevoel van controle. Over dit deel van hun leven zijn ze de baas, daar heeft niemand wat over te zeggen. Kinderen die opgroeien in gezinnen waar (onderhuidse) problemen spelen, lopen een grotere kans op het ontwikkelen van een eetstoornis, wat uiteraard alles te maken heeft met het feit dat deze jongeren vaak ook een negatiever zelfbeeld hebben dan jongeren die opgegroeid zijn in een stabiel gezin.

 

Emoties

Jongeren die niet geleerd hebben om op een goede manier hun emoties om te gaan. Troosten zichzelf vaker met overmatig eten of uit een vorm van straf zullen ze het laten om iets te gaan eten.

 

Jongens/meisjes

Over het algemeen komen problemen met eten vaker voor bij meisjes dan bij jongens. Waarschijnlijk dat het schoonheidsideaal meer gericht is op vrouwen dan op mannen. Over het algemeen hebben mannen minder moeite met afvallen en maken zich minder druk om hun uiterlijk. Vrouwen hebben vaak een lagere stofwisseling en ontwikkelen meer vet, hierdoor hebben vrouwen vaak meer aanleg om aan te komen dan mannen.Vrouwen hebben ook te maken met het mannelijke schoonheidsideaal. Het schijnt dat 1 op de 10 miljoen vrouwen volledig kan voldoen aan dit ideaal. Terwijl bij de man dit dit cijfer ongeveer op 1 op de 50.000 is. Dat wil dus zeggen dat vrouwen realistischer zijn wanneer het gaat om de verwachting van hoe een man er uit zou moeten zien, dan dat mannen hebben van vrouwen. Dit is mogelijk ook iets wat bijdraagt aan het probleem.

 

Afvallen

Vaak zie je dat een jongere een periode sterk gaat lijnen en daardoor in een korte tijd veel gewicht verliest. Hierdoor is de kans heel groot dat hij of zij na deze lijnperiode weer op zijn oude gewicht terugkomt of misschien zelfs aankomt. Dit noemt men het jojo-effect. Extreem afvallen in combinatie met een slecht zelfbeeld kan ervoor zorgen dat iemand een eetstoornis ontwikkeld.

 

Problemen in het gezin

Vaak heeft iemand met een eetstoornis problemen in het gezin die invloed hebben met het ontwikkelen van een eetstoornis. Zo kunnen sommige omgangsvormen een eetstoornis in stand houden of zelfs verergeren:
- Conflicten tussen ouders over opvoeding
- Conflicten in de relatie tussen ouder en kind
- Een vijandige of negatieve sfeer binnen het gezin
- Het ontkennen van de eetstoornis door de ouders
- Het lijn/dieet gedrag van één van de ouders
- Seksueel misbruik

 

 

 

Waar moet je rekening mee houden?

Dit probleem is heel lastig vooral omdat je vaak te maken hebt met een psychiatrisch ziektebeeld. Wanneer iemand dit heeft dan zal dit altijd moeten worden vastgesteld door een deskundige.

Zelfvertrouwen

Vaak ontwikkelen jongeren deze stoornis  omdat men een slecht zelfbeeld heeft. Vaak gebeurt dit om meer zelfvertrouwen te krijgen. Het is vaak niet aan te raden om sterk aan de lijn te gaan, meestal krijg je in het begin hier wel zelfvertrouwen van, maar later vermindert dit weer. Iemand die worstelt met een eetprobleem heeft in de meeste gevallen een negatief zelfbeeld. Die persoon vind zichzelf niet goed en probeert dat te compenseren. Je kunt de ander helpen door de focus niet zozeer op het eten te leggen, maar door hem of haar te bemoedigen. Probeer complimenten te geven voor wat die ander goed kan: bouw het zelfbeeld op.


Ontkenning

Jongeren met een eetstoornis kunnen vaak heel lang volhouden dat er niks aan de hand is. Om die reden houden ze hun eetgedrag en lichaamsomvang voor de ander verborgen. Ze ontkennen dit niet alleen voor de ander, maar vaak ook tegenover zichzelf. Ze ontkennen dat er iets aan de hand is. Dit verhindert hen vaak om met hun probleem naar iemand toe te stappen om hulp te zoeken.

Schaamte

Veel jongeren schamen zich voor hun problemen, bijvoorbeeld hoe ze eruit zien (dik/dun), de eetbuien en het overgeven. Omdat ze zich schamen zullen ze dit niet snel met anderen bespreken. In veel gevallen lijkt het alsof de jongere een normaal gewicht heeft en wat zo nu en dan op en neer gaat. Maar het is heel lastig om dit dan te ontdekken en hierdoor komt dit probleem niet snel ter sprake.

 

Wat kun je doen?

Vaak ligt er een diepere oorzaak en is de eetstoornis een uiting van dit probleem. Dat kan dan in principe van alles zijn, maar vaak heeft het te maken met eigenwaarde, zelfbeeld en zelfvertrouwen. Het is daarom belangrijk om goed op te letten, er kan van alles zijn wat aanleiding geeft om te denken dat er misschien sprake is van een eetstoornis. Een sterke vermagering of juist heel erg aankomen, niet willen eten in het openbaar (samen met anderen eten vermijden) of heel negatief over zichzelf praat. Het is zoals ik al eerder aangaf een lastig probleem wat eigenlijk alleen geholpen kan worden door een deskundige. Waar intensieve professionele therapie voor nodig is..
Je moet goed de grenzen van je eigen kunnen kennen en deze niet overschrijden. Wanneer iemand hiermee rondloopt dan is dit vaak een ingewikkelde problematiek. Naast het er zijn voor de jongere is het belangrijk dat je deze jongeren verwijst naar een goede hulpverlener. Je kunt dan denken aan een bijvoorbeeld de huisarts, dat is de persoon die je kan doorverwijzen naar een hulpverlener. Het genezen van een eetstoornis is vaak een lang en moeilijk traject, wees er voor de ander! Het kan voor iemand met een eetstoornis eng zijn om alleen naar een hulpverlener te stappen, maak anders samen een afspraak en ga met hem of haar mee.

Feitjes

- Meer dan 100.000 meisjes tussen de 12 en 18 kampen met een eetstoornis.
- Een eetstoornis komt veel vaker voor bij vrouwen dan mannen.
- Anorexia ontstaat meestal in de puberteit en bij jongvolwassenen.
- Anorexia komt vaker voor dan boulimia.
- Ongeveer 45% van de anorexiapatiënten herstelt volledig, 30% verbetert gedeeltelijk en  25 % herstelt niet.
- Tussen de 5 en 10%  van de mensen met een eetstoornis overlijdt aan de gevolgen van anorexia (door slechte lichamelijke conditie of suïcide).
- Een eetstoornis duurt gemiddeld 6-7 jaar.
- Vaak (niet altijd!) beginnen eetstoornissen met een dieet.

 

Wanneer je met dit een eetprobleem rondloop dan is er een weg terug! Ook al lijkt het misschien heel moeilijk. God heeft je onvoorwaardelijk lief! Zo zijn er ook anderen die in dezelfde liefde je onvoorwaardelijk lief hebben. Ga met je problemen naar je ouders, vrienden, leraar, familie, of een ander vertrouwenspersoon. Blijf er niet te lang zelf mee rondlopen!

 

Wanneer je nog verdere vragen of hulp nodig hebt stuur dan een mail of vul het formulier in.

Heb je hier ervaring mee, of wil je iets delen, dan kun je ook hieronder reageren!

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.