Pesten

Pesten is iets anders dan plagen. Bij plagen zijn twee personen aan elkaar gewaagd. Bij pesten is er altijd één slachtoffer, die niets kan of durft te doen. Er is dus sprake van ongelijkheid, er is een verschil in macht. Misschien wel herkenbaar: een groep kinderen tegen een kind alleen, of een sterkere pestkop tegen een weerloos zwakker slachtoffer. Kinderen weten meestal heel goed wie er gepest wordt en waar het om gaat! Wanneer je gepest wordt stap naar een volwassene, naar bijvoorbeeld je ouders!

Onderzoekers gaan uit van een schatting dat ongeveer 1 op de 30 kinderen worden gepest. Dat zou betekenen dat er in Nederland zo'n 100.000 kinderen tussen de 4 en 18 jaar worden gepest.

Wat doen pestkoppen

Een voorbeeld:

Hans (18): 'Op weg naar school moest ik de jongens uit de buurt een voor een op mijn rug dragen. ik voel nog de vernedering als ik daar aan terugdenk.'

 

Els (20): 'Waren tijdens de lessen de vernederingen altijd vrij onopvallend in de vorm van fluisteren, een lelijk of sloom gezicht trekken om mij maar te laten weten dat ze een ontzettende hekel aan mij hadden, buiten de les ging het zeer openlijk. Was er in de winter een ijsbaan, dan mocht ik er niet op omdat mijn schoenen de baan stroef zouden maken. Mocht ik er een keer op en viel ik, dan was dat reden tot grote hilariteit.'

 

Deze voorbeelden laten zien dat pesten meestal wordt beleefd als vernederend. Het haalt iemand naar beneden in zijn of haar eigenwaarde. Mensen die pesten zijn helaas erg creatief in het verzinnen van pesterijen en kunnen dat soms ook heel lang volhouden.

 

De zondebok en de pestkop

Om pesten te begrijpen, de signalen op te vangen en er iets aan te doen, is het belangrijk om meer over de achtergrond van de pestkop en slachtoffer te weten. Het slachtoffer wordt soms ook wel de zondebok genoemd. Er zijn twee soorten slachtoffers. De grootste groep gepeste kinderen zijn vrijwel weerloos. Ze worden daarom ook wel passieve zondebok genoemd, deze hebben eigenlijk de volgende kenmerken: 

  • Sociaal niet sterk
  • Jongens fysiek zwakker dan de rest
  • Hebben niet snel een weerwoord
  • Hebben een lager zelfbeeld
  • Zullen zich juist niet verweren, maar eerder terugtrekken

 

Deze groep jongeren stralen een signaal uit: 'pak mij niet'. Maar de pestkop zal dit vaak opvangen als: 'hem kan ik pakken'.

En dan is er een relatief kleine groepje actieve slachtoffers die meestal provocerend reageren. Wanneer zij worden gepest dan worden ze boos en vechten terug of proberen het op z'n minst. Door dit gedrag roepen ze ook spanningen op bij anderen, bij zowel kinderen als volwassenen. Er wordt dan tegen ze gezegd als reactie: 'je lokt het zelf uit'.

Pestkoppen doen zich vaak fysiek en verbaal sterker voor dan hun slachtoffers. Ze overrompelen hen met hun 'stoere' gedrag. Meestal vertonnen pestkoppen de volgende kenmerken:

  • Ze reageren agressief in verschillende situaties.
  • Ze hebben een zwakke controle over hun agressie en hebben een positieve houding ten opzichte van geweld.
  • Ze weten vaak niet goed hoe ze vrienden moeten maken, daarom gaan ze stoer doen.
  • Sommige pesters zijn vroeger zelf erg gepest, ze willen dit niet meer en slaan dus zelf aan het pesten.
  • Een enkele pestkop wil er wel mee stoppen, maar weet niet hoe. Het is de enige manier die ze kennen om uiting te geven aan hun eigen negatieve gevoelens.

Wanneer de pestkop niet wordt gecorrigeerd, dan zal deze blijven pesten. Meestal hebben deze kinderen geen echte vrienden maar meelopers. De rest van de klas of groep (bijvoorbeeld de meelopers) kunnen zich voortdurend schuldig voelen over het feit dat zij zich niet verzetten. Dit doen ze meestal omdat ze bang zijn om zelf gepest te worden. Wanneer er dus iemand gepest wordt, dan heeft de hele groep er dus last van. Niet alleen het slachtoffer, maar ook de meelopers en de pestkop zelf.

Door het pesten krijgt de eigenwaarde bij slachtoffers een deuk; het leidt tot een laag zelfbeeld, het lamleggen van de eigen wil, faalangst, wantrouwen richting anderen, en gebrek aan zelfvertrouwen. Deze gevoelens kunnen weer leiden tot somberheid en depressie, zelfbeschuldiging of erger (zelfdoding).

Pesten blijft vaak verborgen

Een belangrijk punt waarom pesten zo lang kan doorgaan is vaak omdat anderen er niet goed van op de hoogte zijn. En als anderen zouden volwassenen en ouders er van op de hoogte zijn, dan zien ze meestal het topje van de ijsberg. Hoe komt dat?

Meestal heeft iedereen die betrokken is bij pesten de neiging om er niks over te zeggen. De pestkop niet, die geniet van de macht die hij over het slachtoffer heeft. Vaak bedreigd hij het slachtoffer om zijn mond te houden. De meelopers zwijgen ook, met de angst om zelf gepest te worden. Ook het slachtoffer zal er niet snel over praten zoals ik al zei vanwege de dreigementen maar ook om de andere redenen:

  • Bang voor de gevolgen
  • Druk van de groep
  • Bang niet geloofd te worden
  • Bang niet serieus genomen te worden (het zijn maar kinderproblemen)
  • Bang dat het erger wordt
  • Ouders (of andere volwassenen) niet willen teleurstellen

Wanneer je gepest wordt stap naar je ouders/naar een volwassene toe. Ga erover in gesprek!

Wanneer je nog verdere vragen of hulp nodig hebt stuur dan een mail of vul het formulier in.

Heb je hier ervaring mee, of wil je iets delen, dan kun je ook hieronder reageren!

 

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.